Bavyera'da durum böyleydi, Wittelsbach hanedanının eski kolunun son temsilcisi Max Joseph III'ün yerine, Pfalz elektörü ve Jülich ve Berg dükü Karl Theodor geçti. Geleneksel düzen sarsılmış, durgunluk yerini sağlıklı bir hareketliliğe bırakmıştı, ancak yeni bir ruh henüz ortaya çıkmamıştı. Onun zaferine ulaşması için net görüşlü ve kararlı olmanın yanı sıra tembellik, aptallık ve batıl inançlarla uzun ve zorlu bir mücadeleye girmekten çekinmeyen bir hükümdara ihtiyaç vardı. Max Joseph'in mirasçısı bu adam mıydı?
1742'den beri, 26 yaşında tahta çıkan Karl Theodor, Ren Nehri kıyısında aydınlanmış, sanat ve bilimi seven bir prens olarak ün salmıştı. Mannheim'da bir bilim akademisi kurmuş, Pfalz ve Düsseldorf'ta kütüphaneler ve sanat hazinelerini çoğaltmış ve Alman tiyatrosunu büyük bir zevkle desteklemişti. Mannheim Tiyatrosu'nun kurulmasında Lessing'in tavsiyelerinden yararlanıldığı ve Schiller'in oyunlarının elektörün himayesinde sahnelendiği bilinmekteydi.
Elbette Karl Theodor'un yönetimi, Pfalz'da da dışsal ihtişamının yanında endişe verici gölge yanları da gösteriyordu. Kadınlar ve rahipler hükmünün erken dönemlerinde kötü etkilerini göstermeye başladılar. Cizvitler, hükümdarın gözdelerei ve gayri meşru çocuklardan oluşan bir grup, liberal eğilimleri giderek daha fazla kısıtladı ve gelecek için daha kötü şeyler olacağından korkulmasına neden oldu. Cesur Pfalzlı Elisabeth Charlotte von Orleans, geçen yüzyılın ikinci yarısına kadar yaşamış olsaydı, Karl Theodor için, bir zamanlar onun selefi Karl Philipp hakkında bir mektupta ifade ettiği şeyi söylemiş olabilirdi: "Hayatım boyunca, Kurpfalz'ın rahiplere bu kadar boyun eğeceğini düşünmemiştim; daha önce makul şeyler olmuştu, ama kendini rahipler tarafından yönetmeye bırakmak hiç de makul değil."