İlluminati: Dünyayı Yöneten Gizemli Güç #1

illuminati-cover-image

Neden İlluminati?

İlluminati, günümüzde dünyaca bilinen birçok komplo teorisinin ana unsuru haline gelerek popüler kültürün bir parçası olmuştur. Bu ünün oluşmasında, J.F.K. suikastının arkasında bu cemiyetin olduğuna dair söylentiler ve Robert Anton Wilson’ın The Illuminatus! Trilogy adlı kitabı oldukça etkili olmuştur. Bu ilgi, birçok eserin İlluminati'den esinlenmeler ve göndermeler içermesine sebep olarak, İlluminati'nin popüler kültürdeki yerini kalıcılaştırmıştır. Örnek olarak, Resident Evil 4 oyunundaki "Los Iluminados Tarikatı", L.A. Noire oyunundaki Los Angeles Halk Kütüphanesi binası, Dan Brown’un Melekler ve Şeytanlar adlı romanında Katolik Kilisesi’yle mücadele eden gizli cemiyet "İlluminati" ve özellikle 2008-2012 yılları arasında Lady Gaga, Jay-Z, Ke$ha gibi ünlü sanatçıların müzik kliplerinde İlluminati sembollerini çağrıştıran imgelerin kullanılması gösterilebilir. Popüler kültürde bu denli yer edinmiş bir cemiyetin ünü ile gerçekleri ne kadar örtüşüyor, bunu anlamak için böyle bir dosya hazırlamaya karar verdim.

İlluminati Nedir?

İlluminati, 18. yüzyılda Bavyera'da kurulmuş gizli bir cemiyettir. Kurucusu, Ingolstadt Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Adam Weishaupt’tur. Latince'de "aydınlanmış olanlar" anlamına gelen bu isim, örgütün temel hedefi olan cehaletle, dini dogmalarla ve toplumsal baskıyla mücadeleyi simgeler. Ömrü kısa olan bu topluluk, 1785 yılında yasaklanmıştır. Ancak zamanla bu örgüt, çeşitli komplo teorilerinin merkezine yerleştirilmiş; dünya üzerindeki olayları perde arkasından yönettiği iddia edilen gizli bir güç olarak anılmaya başlanmıştır.

İlluminati Ne Zaman ve Nerede Etkili Olmuştur?

İlluminati, 1776 yılında Bavyera'nın Ingolstadt şehrinde kuruldu. Kuruluşunun ardından fikirleri entelektüel çevrelerde büyük ilgi gördü ve kısa sürede Almanya'nın çeşitli bölgelerinde etkili olmaya başladı. En güçlü olduğu dönem, 1780–1785 yılları arasıdır. Ancak artan nüfuzu, özellikle kilise ve monarşi yanlısı otoriteleri rahatsız etti. Bunun üzerine Bavyera hükümeti tarafından yasaklandı. Yasal olarak ortadan kalkmış olsa da, İlluminati'nin izleri; söylentiler, belgeler ve teoriler aracılığıyla varlığını sürdürmeye devam etti. Günümüzde ise, hâlâ faaliyet gösterdiği ve hatta tüm dünyada etkili olacak kadar güçlü bir cemiyet olduğu yönündeki inanç, oldukça yaygın bir komplo teorisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

İlluminati Kimlerden Oluşur?

İlluminati, Adam Weishaupt tarafından kurulduğunda, Cizvitler tarafından büyük baskı altındaydı. Weishaupt’un kilise ve monarşi karşıtı görüşleri, dönemin liberal literatürüyle örtüşüyordu. Ayrıca, değişen dünyanın yeni fikir akımları, Masonlar içerisinde reform isteyen entelektüellerin artmasını sağlamıştı. Bu sebeple, İlluminati kuruluşundan itibaren ilgi gördü. Buna örnek olarak Adolph Knigge verilebilir.

İlluminati Nasıl kuruldu?

İlluminati'nin kuruluşundan yasaklanmasına kadar süren dönemi incelediğimizde, bu süreçte dünyada oldukça etkili olan fikirlerin cemiyetin görüşleriyle uyuşması, İlluminati gibi bir cemiyetin kurulması için elverişli bir ortam sağlamıştır. İlluminati'nin kuruluş yılı olan 1776 ile yasaklandığı yıl olan 1785 arasındaki dönemde süregelen Amerikan Bağımsızlık Savaşı, Yedi Yıl Savaşları'nın sonuçlarının devam eden etkileri, ileride Fransız Devrimi'ne yol açacak fikir akımlarının hızlı yükselişi, kilisenin ve büyük hanedanların siyasi kavgalarının halk üzerindeki olumsuz etkileri bu duruma örnek olarak verilebilir. Bu ortam, kilise karşıtı olsa da monarşiyle yakın ilişkileri olan Gül-Haç tarikatı veya Masonların aksine, hem kilise hem de monarşi karşıtı olan İlluminati gibi bir cemiyetin var olabilmesine zemin hazırlamıştır. Özellikle dönemin Bavyerası, kiliseye yakın olan ve başarılı bir lider olmak için gerekli niteliklerden yoksun bir yöneticinin, kendisinden büyük hanedanların etkisinde kalmasıyla oluşan güçlü muhalefet sebebiyle, böyle bir örgütün ilgi göreceği bir yer haline gelmiştir. Bu ortamda Adam Weishaupt, görüşleri sebebiyle akademide hedef hâline gelmiş ve kendi düşüncelerini yaymak için, kendisiyle benzer fikirlerde olan entelektüelleri bir araya toplayarak bu fikirleri yayma ihtiyacı hissetmiş ve İlluminati'yi kurmuştur.

Kaynakça

  1. Henken, Elissa R. "How Did He Get So Famous? Illuminati and the Pop Star." Contemporary Legend, vol. 8, 2021, pp. 1–20.
  2. Robert Anton Wilson & Robert Shea. The Illuminatus! Trilogy. Dell Publishing, 1975.
  3. Dan Brown. Angels & Demons (Melekler ve Şeytanlar). Pocket Books, 2000.
  4. Mark Dice. The Illuminati: Facts & Fiction. The Resistance Publishing, 2010.
  5. Vernon L. Stauffer. New England and the Bavarian Illuminati. Columbia University Press, 1918.
  6. Terry Melanson. Perfectibilists: The 18th Century Bavarian Order of the Illuminati. Trine Day, 2009.
  7. Resident Evil 4 (Capcom, 2005).
  8. Engel, L. (1906). Geschichte des Illuminaten-Ordens: Ein Beitrag zur Geschichte Bayerns. Berlin: H. Bermühler Verlag.
  9. L.A. Noire (Rockstar Games, 2011).​